Yeni Gelişme
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (“RTÜK“), 1 Ağustos 2019 tarihinde Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik’i (“Yönetmelik“) Resmi Gazete’de yayımladı. Yönetmelik, internet üzerinden yayın hizmetlerinin sunulmasına, iletimine, yayın lisansı ve yayın iletim yetkisi verilmesine ve söz konusu yayınların denetlenmesine ilişkin detaylı düzenlemeler içeriyor.
Yönetmelik Neler Getiriyor?
İnternet Ortamından Yayın Lisansı ve Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar
Yönetmelik uyarınca radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcıların yayın lisansı alması gerekecek. Aynı medya hizmet sağlayıcı kuruluşu yalnızca bir radyo, televizyon veya isteğe bağlı yayın hizmeti sunabilecek. Bu kapsamda her bir hizmet için ayrı ayrı lisans alınması gerekecek. RTÜK’ün yayın içeriklerine yönelik denetim ve yaptırım uygulama yetkisi medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayın yaptığı bütün iletim ortamlarını kapsayacak.
RTÜK, internet ortamından yayın lisansını münhasıran radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunmak amacıyla Türk kanunlarına göre kurulan anonim şirketlere verebilecek. Bireysel iletişim hizmetleri, yayın hizmetlerini internet ortamından iletmeye özgülenmeyen platformlar ile yayın hizmetlerine yalnızca yer sağlayan gerçek ve tüzel kişiler ise Yönetmelik kapsamı dışında bırakıldı.
Yönetmelik uyarınca medya hizmet sağlayıcıları; RTÜK tarafından ilgili kanunlara aykırı bulunan içerikleri kaldırmakla, RTÜK’ün Yönetmelik kapsamında talep edebileceği bilgi ve belgeleri sağlamakla ve yayın hizmetlerinin değerlendirebilmesini teminen RTÜK’e yayın hizmetlerinde kullanılan ses ve görüntü dosyalarına erişim yetkisini, donanımı, lisansı veya kullanım hakkını sağlamakla yükümlü olacak.
Diğer Ortamlardan Yayın Lisansı Bulunan Medya Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar
Karasal, uydu veya diğer ortamlar için RTÜK’ten geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı alan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, bu hak ve lisanslarını kullanarak yayınlarını; lisans süreleri ile sınırlı olmak ve yayınlarını sunacakları URL adresini ve/veya yayınlarının iletimini gerçekleştirecek platform işletmecisini RTÜK’e bildirmek ve kayıt altına aldırmak kaydıyla, internet ortamından da sunabilecekler. Yönetmelik’in Geçici Maddesi uyarınca bu kuruluşların, talep dilekçesini ve ilgili yayın hizmetine ilişkin doldurulup imzalanmış internet ortamından yayın lisans başvuru formlarını RTÜK’e sunması gerekiyor.
Bu durumda söz konusu medya hizmet sağlayıcı kuruluşların, ilgili yayınlarını tüm platformlarında eş zamanlı olarak sunmaları gerekiyor. Bu yayınların eş zamanlı olmaksızın arşiv veya depodan yayınlanması halinde, bu kuruluşların da internet ortamından isteğe bağlı yayın lisansı alması gerekecek.
Platform İşletmecileri ve İnternet Ortamından Yayın İletim Yetkisi
Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini internet ortamından iletmek isteyen platform işletmecilerin RTÜK’ten internet ortamından yayın iletim yetkisi alması gerekiyor. İnternet ortamından yayın iletim yetkisi Türk kanunlarına göre kurulan limited veya anonim şirketlere verilecek. Yayın iletim yetkisi için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK”) tarafından yetkilendirilmiş olma şartı aranmayacak.
Yönetmelik, içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında bulunduğu hallerde, (i) 6112 sayılı Kanun’a ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara aykırı olarak yayın yaptığı tespit edilen medya hizmet sağlayıcıları ile platform işletmecileri, (ii) internet ortamından Türkçe olarak Türkiye’ye yönelik yayın yapan veya (iii) yayın dili Türkçe olmamakla birlikte Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren yayın kuruluşlarının yayın hizmetleri hakkında da geçerli olacak. Bu kuruluşların yayınlarına devam edebilmeleri için RTÜK’ten yayın lisansı veya yayın iletim yetkisi alması gerekecek.
Yönetmelik uyarınca platform hizmet sağlayıcıları; yayın lisansı bulunmayan veya lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcıların yayınlarının iletimini durdurmak ve RTÜK’e bildirmekle, RTÜK’E yayınlarda kullanılan ses ve görüntü dosyalarına erişim sağlamakla, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarından talep edilecek hizmet bedeli tarifelerine yönelik tarafsız ve adil uygulamalarda bulunmakla yükümlü olacak.
Yayın Lisansı ve Yayın İletim Yetkisi Alınmaması Halinde Uygulanacak Yaptırımlar
1 Eylül 2019 tarihi itibariyle yayın lisansı veya yayın iletim yetkisi bulunmaksızın yayın yapılması veya yayın hizmetlerinin iletiminin gerçekleştirilmesi halinde RTÜK, ilgili kuruluşlar ve işletmecilere lisans veya iletim yetkisi başvurusunda bulunması yönünde bildirimde bulunacak. Yönetmelik hükümleri uyarınca başvuruda bulunulmaması ve üç aya tekabül eden yayın lisans/yayın iletim yetkilendirme ücretinin peşin olarak ödenmemesi halinde RTÜK, ilgili kuruluş ve işletmecilerin yayınları ile ilgili olarak sulh ceza hakiminden içeriğin yayından kaldırılması ve/veya erişimin engellenmesi talep edebilecek ve yayın yapan gerçek kişiler veya tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü hakkında suç duyurusunda bulunabilecektir.
Yönetmelik’in Geçici Maddesi uyarınca internet ortamından yayın hizmetleri sunan ve herhangi bir geçici yayın hakkı ve/veya yayın lisansı bulunmayan medya hizmet sağlayıcıları ile yayın hizmetlerinin iletimini gerçekleştirilen platform işletmecilerinin 1 Ağustos tarihinden itibaren bir ay içinde yayın lisansı ve yayın iletim yetkisi başvurusunda bulunması gerekiyor. Bir ay içinde başvuru yapılmaması veya başvuru yapılmasına rağmen başvuruların RTÜK tarafından verilen süre içinde tamamlanmaması halinde sulh ceza hakiminden içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi talep edilebilecektir.
Sulh ceza hâkimi tarafından verilecek erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL ve benzeri şeklinde) içeriğin yayından çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı (örn. https protokolü kullanan internet siteleri) veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
Kararın BTK’ya iletilmesi ve BTK tarafından erişim sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirilmesi üzerine, kararın gereğini yerine getirmeyenlere 5651 sayılı Kanun kapsamında idari para cezası uygulanabilecektir.
Sonuç
Yönetmelik’in yürürlüğe girmesiyle birlikte, gerek Türkiye’de gerekse yurtdışında bulunan ve internet üzerinden belirtilen kapsamda yayın hizmetleri sunan medya hizmet sağlayıcıları ile bu yayın hizmetlerini ileten platform işletmecilerinin Türkiye’deki faaliyetleri denetime tabi olacak. Medya hizmet sağlayıcıları ve platform işletmecilerinin Yönetmelik’te yer alan gereklilikleri inceleyerek Yönetmelik kapsamına girip girmediklerini değerlendirmeleri ve gerekli adımları atmaları gerekecektir.
