Yeni Gelişme
4 Ocak 2020 tarihli ve 30998 sayılı Resmi Gazete’de “Elektronik İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (“Yönetmelik”) yayımlandı. Yönetmelik’te yer alan değişiklikler ticari elektronik iletişim faaliyetleri bakımından önem arz ediyor.
Ne Değişecek?
Yönetmelik, Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemi’ni (“İYS“) getirdi; onay ve ret mekanizmalarında birtakım değişiklikler yaptı:
İYS
- Yönetmelik’in 10/A maddesi ile birlikte hizmet sağlayıcıların, aracı hizmet sağlayıcıların ve alıcıların ticari elektronik iletilerin yönetimini kolaylaştırmak amacıyla oluşturulan İYS sisteminin esasları belirlendi. İYS, ticari elektronik iletilere ilişkin onay ve ret kayıtlarının tutulmasının yanı sıra, şikayet, onay ve ret süreçlerinin sistem üzerinden yürütülmesine de olanak sağlıyor. Ayrıca İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara, ticari elektronik ileti gönderilememesi de öngörülüyor. İYS sisteminin kurulum ve işleyişinden sorumlu kurum ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olarak belirlendi.
Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri
- Yönetmelik’in 5/2 ve 5/3 maddeleri uyarınca ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler İYS sistemine kayıt olmakla yükümlü kılındı ve İYS üzerinde onay kaydı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilmesinin önü kapatıldı. Bu değişiklikler 1 Eylül 2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek.
- Tacir veya esnaflara gönderilen ticari elektronik iletiler eskiden olduğu gibi yine onaya tabi olmayacak. Ancak, tacir ve esnafların elektronik iletişim adreslerinin yine de İYS sistemine hizmet sağlayıcılar tarafından kaydedilmesi ve ileti gönderilmeden önce tacir ve esnafların ret haklarını kullanıp kullanmadıklarının hizmet sağlayıcılar tarafından denetlenmesi yükümlülüğü getirildi.
- Yönetmelik’in Geçici 2. Maddesi uyarınca usulüne uygun olarak alınmış onayların 1 Haziran 2020 tarihine kadar hizmet sağlayıcılar tarafından İYS sistemine aktarılması gerekiyor. Alıcılara da bu onayların doğruluğunu 1 Eylül 2020 tarihine kadar kontrol etme imkânı getirildi. Bu tarihten sonra İYS’de yer alan onaya istinaden gönderilen ticari elektronik iletiler için verilmiş onaylar geçerli kabul edilecek.
Aracı Hizmet Sağlayıcının Yükümlülükleri
- Değişiklikle birlikte aracı hizmet sağlayıcı, ilgili mevzuat kapsamında hizmet sağlayıcı için öngörülen yükümlülüklerin ifasına yönelik teknik imkânları sağlamak ve ticari elektronik ileti gönderimine ilişkin sistemini İYS ile uyumlaştırmakla yükümlü kılındı.
- Ayrıca, aracı hizmet sağlayıcılar İYS’ye kayıt olmayan hizmet sağlayıcıların elektronik iletilerinin gönderimini başlatmamak ve ileti göndermeye başlamadan önce İYS sisteminden gerekli onayları kontrol etmekle yükümlü kılındı. Ancak elektronik posta yoluyla gönderilen ticari elektronik iletiler bu kontrol yükümlülüğünün dışında tutuldu. Bu değişiklikler 1 Eylül 2020 tarihinde yürürlüğe girecek.
- Hizmet sağlayıcılar, Yönetmelik uyarınca, eskiden olduğu gibi, satın alınan ürünle ilgili değişiklik ya da servis bilgisi içeren, devam eden üyeliklere ilişkin ya da sermaye piyasası mevzuatı kapsamında onay almaksızın elektronik ticari ileti gönderebilecek. Ancak bu taleple aracı hizmet sağlayıcıya başvurmaları halinde; aracı hizmet sağlayıcı tarafından hizmet sağlayıcıdan bu yönde beyan alınması yükümlülüğü getirildi.
- Yukarıdakilere ek olarak, hizmet sağlayıcının talimatı doğrultusunda ileti gönderimini başlatan aracı hizmet sağlayıcıya, şikâyet başvurularına konu iletilere ilişkin bilgi ve belge taleplerini İYS üzerinden on beş gün içinde yanıtlama yükümlülüğü getirildi.
Onayın Alınması
- Yönetmelik’le birlikte onayın alınmasını düzenleyen 7. maddede de değişiklik yapıldı. Bu değişikliğe göre, onayda alıcının ticari elektronik ileti göndermesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı yanında elektronik iletişim adresinin de yer alması zorunlu tutuldu. Ancak İYS üzerinden alınan onaylarda olumlu irade beyanı ve elektronik iletişim adresinin yer alması yeterli görüldü. Söz konusu değişiklikler 1 Eylül 2020 tarihinde yürürlüğe girecek.
- Ayrıca Yönetmelik, onayın elektronik ortamda alınması durumunda, onayın alındığı bilgisinin, reddetme imkânı da tanınmak suretiyle alıncının elektronik iletişim adresine 24 saat içerisinde gönderilmesi yükümlülüğünü de getirdi. Ancak İYS üzerinden alınan onaylara bu fıkra hükümleri uygulanmayacak. Bu değişiklikler 1 Eylül 2020 tarihinde yürürlüğe girecek.
- İYS üzerinden alınmayan onaylar, hizmet sağlayıcı tarafından üç iş günü içinde İYS’ye kaydedilecek ve kaydedilmeyen onaylar geçersiz sayılacak.
- Son olarak Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle, onayın alındığına ilişkin ispat yükünün hizmet sağlayıcıya ait olması kuralı İYS üzerinden alınmayan onaylarla sınırlı tutuldu. Buna ek olarak hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların, onay kayıtlarını, onayın geçerliliğinin sona erdiği tarihten, ticari elektronik iletilere ilişkin diğer kayıtları ise kayıt tarihinden itibaren saklama süresi bir yıldan üç yıla çıkarıldı.
Reddetme Hakkı
- Yönetmelik uyarınca, hizmet sağlayıcı, alıcının ret bildiriminde bulunabilmesi için kendisi tarafından sağlanan ya da İYS tarafından sunulan müşteri hizmetleri numarası, kısa mesaj numarası veya yalnızca ret bildirimine özgülenmiş bir URL adresi gibi erişilebilir iletişim adresine ticari elektronik iletide yer vermekle yükümlü kılındı. Ayrıca, alıcıların reddetme haklarını İYS üzerinden de kullanabilecekleri belirtildi. Hizmet sağlayıcılar ise kendilerine iletilen ret bildirimlerini üç iş günü içinde İYS’ye bildirmekle yükümlü kılındı.
Sonuç
Değişiklikler İYS yoluyla alıcılardan alınan onayların yönetimini kolaylaştırmayı hedefliyor. Bu doğrultuda, İYS’nin onay ve ret kayıtlarının tutulması, alıcıların onay ve ret işlemlerini gerçekleştirebilmeleri ya da şikâyette bulunabilmelerini sağlayan güvenli bir ortam sunması bekleniyor. Bu bakımdan, İYS elektronik ticari ileti yönetimi konusunda tek başvuru noktası olacak. Ancak, ilgili tarafların geçiş sürecini, Yönetmelik’e aykırılık teşkil etmemek için dikkatlice planlamaları önem arz etmektedir.
Yönetmelik, ticari elektronik iletilerle ilgili düzenlemelerde önemli değişiklikler içerdiğinden, hizmet sağlayıcıların ve aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerini incelemeleri ve gerekli adımları atmaları gerekiyor. Ayrıca alıcıların da sağladıkları onayları İYS üzerinden kontrol etmeleri yerinde olacaktır.
