Yeni Gelişme (Özet)
Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesine yönelik olarak Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”) tarafından, 12 Haziran 2025 tarihli ve 32924 sayılı Resmi Gazete’de Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği No.19’da (“19 Sıra No.’lu Tebliğ“) Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ Sıra No: 28 (“28 Sıra No.’lu Tebliğ”) ve 28 Haziran 2025 tarihli ve 32940 sayılı Resmi Gazete’de, Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğ No.29 (“29 Sıra No.’lu Tebliğ”) yayımlanmıştır. 28 Sıra No.’lu Tebliğ’e buradan, 19 Sıra No.’lu Tebliğ’e buradan ve 29 Sıra No.’lu Tebliğ’e buradan ayrı ayrı ulaşabilirsiniz.
28 Sıra No.’lu Tebliğ ile 19 Sıra No.’lu Tebliğ’in kapsamı genişletilerek kripto varlık hizmet sağlayacılara uzaktan kimlik tespiti yapma olanağı tanınmış ve uzaktan kimlik tespitine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. 29 Sıra No.’lu Tebliğ ise kripto varlık platformları tarafından aracılık edilen işlemlerde uygulanması gereken sıkılaştırmış tedbirleri içermektedir.
Gelişme neler getiyor?
1. 19 Sıra No.’lu Tebliğ’deki önemli değişiklikler
12 Haziran 2025 tarihinde yayımlanan 28 Sıra No.’lu Tebliğ ile birlikte 19 Sıra No.’lu Tebliğ’in kapsamında önemli bir değişiklik yapılmıştır. Bu düzenleme kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, uzaktan kimlik tespiti yapabilecek yükümlüler arasına eklenmiştir. Bu kapsamda, 19 Sıra No.’lu Tebliğ’in 5/A maddesinin kenar başlığına “kripto varlık hizmet sağlayıcılık işlemleri” ifadesi eklenmiş ve yeni düzenlenen ikinci fıkra ile kripto varlık hizmet sağlayıcıların uzaktan kimlik tespiti süreçlerinde uygulayacakları esaslar ve yöntemler açıklanmıştır.
28 Sıra No.’lu Tebliğ ile getirilen değişiklikler çerçevesinde müşteri ile sürekli iş ilişkisi içerisinde bulunan kripto varlık hizmet sağlayıcılar, 19 Sıra No.’lu Tebliğ’in 5/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri için öngörülen uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine uygun bir şekilde uzaktan kimlik tespiti gerçekleştirebileceklerdir. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcıların, bu kapsamda müşterilerinden alınan adres ile kimlik bilgilerinden ad, soyad, doğum tarihi ve T.C. kimlik numarası verilerini İç İşleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün kimlik paylaşım sistemi veri tabanı aracılığıyla doğrulaması gerektiği belirtilmiştir.
2. 29 Sıra No.’lu Tebliğ ile yapılan önemli değişiklikler
29 Sıra No.’lu Tebliğ ile kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterinin tanınması tedbirleri kapsamında uygulaması gereken sıkılaştırılmış tedbirlere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, getirilen sıkılaştırılmış tedbirler aşağıda sıralanmıştır:
a. Müşterilere yönelik ek tedbirler getirilmiştir
29 Sıra No.’lu Tebliğ ile kripto varlık hizmet sağlayıcılar, müşterileriyle iş ilişkisi tesisi ve kimlik tespiti gerektiren diğer işlemlerinde, işlemin amacı, işleme konu malvarlığı ile müşteriye ait fonların kaynağı hakkında bilgi edinmenin yanında uygulanan kontrollerin sıkılığını artırmakla yükümlü hale gelmiştir. Ek olarak işlemin mahiyetinden, ilave tedbir gerektirdiği anlaşılıyorsa iş ilişkisi sıkı bir gözetim altında tutulmalıdır.
b. Risk yönetimi politikasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar; risk yönetim politikalarında, tutar ve işlem sayısı sınırı belirlemeye yönelik uygun tedbirleri almakla yükümlü hale gelmiştir.
c. İşlem sürelerine ilişkin yeni düzenleme getirilmiştir
Artık herhangi bir kripto varlık hizmet sağlayıcı nezdinde kayıtlı olmayan bir cüzdan adresine gönderilen veya böyle bir adresten alınan kripto varlık transferlerine ve yurt dışında yerleşik ve kendi mevzuatına göre gönderene veya alıcıya ilişkin bilgileri paylaşma yükümlülüğü bulunmayan kripto varlık hizmet sağlayıcı veya kripto varlık transfer yetkisini haiz bir finansal kuruluştan alınan ya da gönderilen kripto varlık transferine aracılık eden kripto varlık platformları[1] tarafından yapılan işlemler, en az 48 saat sonra gerçekleştirir. Bu süre, ilk kripto varlık çekim işlemleri bakımından en az 72 saat olarak uygulanır.
d. Yeni işlem limitleri getirilmiştir
Yeni gelişmeler ışığında, kripto varlık platformları tarafından aracılık edilen ve resmi para birimi içeren başka bir değere, hakka veya bunların birleşimine referans vererek istikrarlı bir değeri korumayı amaçlayan kripto varlıkların (stablecoin); çekim veya transfer işlemleri dahil olmak üzere, günlük 3.000 ABD Doları ve aylık 50.000 ABD Doları karşılığı tutarda limit uygulanmaya başlamıştır. Bunlar dışında kalan ve kripto varlık platformları aracılığıyla gerçekleştirilen işlemlerde ise bu sınırlar günlük 6.000 ABD Doları ve aylık 100.000 ABD Doları olarak belirlenmiştir. Bu limitlerin aşılması, 29 Sıra No.’lu Tebliğ’in ihlali anlamına gelecektir.
e. İşlem açıklaması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu düzenleme ile kripto varlık platformları, aracılık ettiği tüm transfer işlemlerinde müşterilerinden işlemin niteliğine ilişkin olarak en az 20 karakterlik açıklama almakla yükümlüdür.
Belirtmek isteriz ki, 1 Ağustos 2025 tarihinde MASAK internet sitesi üzerinden yayımlanan Taslak Mali Suçlar Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No:30) ile nakit işlemlerde, elektronik transfer işlemlerinde ve havalelerde işlemin niteliğine ilişkin açıklama alınması konusunda yeni kriterler belirlenmesi söz konusudur. Söz konusu tedbirlerin 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanmaktadır. Daha detaylı bilgi için hazırladığımız Hukuk Bülteni’ni buradan inceleyebilirsiniz.
f. Yeni süre ve limit istisnaları getirilmiştir
Platformlar; likidite sağlayıcılığı, piyasa yapıcılığı veya piyasalar arası arbitraj işlemi amacıyla yapıldığından emin olunan kripto varlık transferlerinde, her bir müşteri özelinde platformun yönetim kurulu onayı alınması koşulu ile 29 Sıra No.’lu Tebliğ’in dördüncü maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenen süre sınırlamaları ve dördüncü fıkrasında düzenlenen limit sınırlamalarını uygulamayabilecektir.
Bu istisnadan yararlanabilmek için ise; müşterinin tanınmasına yönelik tedbirlerin alınması, varlıkların kaynağına ilişkin bilgilerin ve banka ya da diğer platform nezdindeki hesap detayları dahil belgelerin düzenli olarak toplanması gerekmektedir. Bu kapsamda, kripto varlık platformları, müşterilerini sürekli olarak izlemek ve kontrol etmekle yükümlü kılınmıştır.
İşlemlerin likidite sağlayıcılığı, piyasa yapıcılığı veya piyasalar arası arbitraj işlemi olmadığının anlaşıldığı durumlarda süre ve limit sınırlamalarının derhal uygulanması gerekmektedir.
g. Saklama kuruluşlarına transfer kısıtlamaları getirilmiştir
Platform müşterilerinin nam veya hesabına saklama kuruluşları[2] tarafından gerçekleştirilen transferler 29 Sıra No.’lu Tebliğ’in dördüncü maddesindeki kısıtlamalara tabi olacaktır.
h. Platformlar ile saklama kuruluşları arasında gerçekleştirilecek bazı transferlerde belirli kısıtlamaların kalkacağı öngörülmüştür
Platformlar ile saklama kuruluşları arasında gerçekleştirilecek sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan transferler bakımından 29 Sıra No.’lu Tebliğ’in dördüncü maddesinde yer alan ve işbu ikinci bölüm altında açıklanan tedbirler uygulanmayacaktır.
- Yeni düzenlemelerin ihlali halinde 5549 sayılı Kanun’da öngörülen cezalar
19 Sıra No.’lu Tebliğ’in ihlali halinde, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un (“5549 Sayılı Kanun”) 13. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, finansal kuruluş olarak tanımlanan kripto varlık hizmet sağlayıcılar için, uzaktan kimlik tespiti konusunda gerçekleştirdikleri ihlaller neticesinde kimlik tespiti yükümlülüklerine aykırılık gerekçesi ile 2025 yılı içersindeki ihlaller için 453.342 TL idari para cezası öngörülmüştür. Söz konusu idari para cezaları yeniden değerlemeye tabidir.
29 Sıra No.’lu Tebliğ’in, 5549 sayılı Kanun kapsamındaki müşterinin tanınması yükümlülüğünün ihlali halinde 5549 sayılı Kanun’un 13. maddesinin birinci fıkrası uygulama alanı bulabilecektir. Birinci fıkraya yönelik açıklamalar için lütfen bir önceki paragrafı inceleyiniz. 29 Sıra No.’lu Tebliğ’in, 5549 sayılı Kanun kapsamındaki izleme ve kontrol ile risk yönetim sistemleri ile diğer tedbirler ile ilişkili ihlallerinde ise 5549 sayılı Kanun’un 13. maddesinin ikinci fıkrası uygulama alanı bulabilecektir. Keza ilgili durumlar özelinde her zaman ayrı yaptırımlar uygulanması söz konusu olabilecektir. Bu kapsamda, yukarıda sıralanan sıkılaştırılmış tedbirlerin ihlali halinde yazılı ihtar yapılarak kripto varlık hizmet sağlayıcılara otuz günden az olmamak üzere bir süre verilecektir. Bu süre sonunda eksikliklerin tamamlanmaması hâlinde söz konusu kripto varlık hizmet sağlayıcıya 3.777.903 TL idari para cezası verilir. İdari para cezasının tebliği ile birlikte yazılı ihtar yapılarak altmış günden az olmamak üzere yeni bir süre verilir. Bu süre sonunda da eksikliklerin tamamlanmaması hâlinde verilen ilk idari para cezasının iki katı idari para cezası (7.555.806 TL) daha uygulanır. İkinci idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde eksikliklerin tamamlanmaması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin belli bir süre durdurulması, kısıtlanması veya faaliyet izin belgesinin iptaline yönelik tedbirlerin alınması için durum ilgili kuruma bildirilir. Ek olarak, 5549 sayılı Kanun’un 13. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca sorumlu yönetim kurulu üyesine, yoksa üst düzey yöneticisine ikinci fıkra kapsamında belirtilen ihtarlar yapılmak ve sürelere uyulmak koşuluyla yükümlüye verilen idari para cezasının dörtte biri uygulanır. Söz konusu idari para cezaları yeniden değerlemeye tabidir. Keza ilgili durumlar özelinde her zaman ayrı yaptırımlar uygulanması söz konusu olabilecektir.
Tamlık adına, burada belirtilen düzenlemelerin ihlalinin, başka bir düzenleyici çerçevenin ihlali veya ihlal şüphesi ile sonuçlandığı durumlarda, söz konusu ihlal, burada açıklanan cezalara ek olarak, ilgili düzenlemenin ihlali nedeniyle farklı yaptırımların uygulanmasını da gerektirebilir.
Sonuç
28 Sıra No.’lu Tebliğ ve 29 Sıra No.’lu Tebliğ ile MASAK tarafından suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesine yönelik olarak kripto varlık hizmet sağlayıcılar bakımından uzaktan kimlik tespitine ilişkin düzenlemeler getirilmiş ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların alması gereken tedbirler sıkılaştırılmıştır.
Anılan uzaktan kimlik tespitine ilişkin düzenlemelere ve sıkılaştırılmış tedbirlere uyulmaması durumunda idari para cezaları ve faaliyet izninin iptali söz konusu olabilecektir. Bu sebeple yükümlülerin, yaptırımlarla karşılaşmamaları amacıyla operasyonlarını mevzuata uyumlu şekilde değiştirmeleri büyük önem taşımaktadır.
[1] Platform, 6362 sayılı Kanun’un üçüncü maddesinin birinci fıkrasının (dd) bendinde tanımlandığı haliyle, kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştirildiği kuruluşları ifade etmektedir.
[2] Saklama kuruluşu, Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-35/B.1)’in dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde tanımlandığı haliyle, kripto varlık saklama hizmetinde bulunmak üzere MASAK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşu ifade etmektedir.
