Karayolu Taşıma Mevzuatında Önemli Değişiklikler

Yeni Gelişme

Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde Değişiklikler

15 Mayıs 2025 tarihli ve 32901 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklikler“) ile Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik“) önemli değişiklikler yapıldı.

Değişiklikler’e buradan ulaşabilirsiniz.
Değişiklikler’in Getirdiği Yenilikler Neler?
A. Kurye İşletmeciliği

I. Kurye İşletmeciliği Tanımı​

• Yönetmelik kapsamına taşımacı sıfatıyla Posta Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği uyarınca yetkilendirilmiş veya ticari/hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak kurye gönderisinin kendi gözetimi ve denetimi altında taşınmasını ve/veya dağıtımını yapan gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanan kurye işletmeciliği dahil edilmiştir.

II. Kurye İşletmeciliği Yetkilendirmesi

• Ticari veya hususi amaçla aynı il içinde veya farklı illerin birbirine komşu ilçeleri arasında kurye işletmeciliği yapacak gerçek veya tüzel kişilere P türü yetki belgesi verilecektir. Aynı il içinde veya farklı illerin birbirine komşu ilçeleri arasında faaliyet göstereceklere P1; bir veya birden fazla ilde il içinde veya farklı illerin birbirine komşu ilçeleri arasında faaliyet göstereceklere ise P2 yetki belgesi verilecektir.
• P1 yetki belgesine başvuranların en az 5 adet özmal motorlu taşıta ve 100.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olması;P2 yetki belgesine başvuranların ise en az 30 adet özmal motorlu taşıta ve 500.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olması aranacaktır.
• En fazla 3 taşıtla faaliyet göstermek üzere P1 yetki belgesine başvuran gerçek veya tüzel kişiler bakımından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na (“Bakanlık“) yazılı müracaat üzerine (i) yukarıda belirtilen asgari kapasite ile sermaye şartları aranmayacak, (ii) en az bir adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olma veya bu nitelikleri haiz bir kişiyi istihdam etme şartı aranmayacak ve (iii) yetki belgesi ücretinde %85 indirim uygulanacaktır. 15 Kasım 2025 tarihine kadar ilgili indirim oranı %95 olarak esas alınacaktır.
• Adına P1 yetki belgesi düzenlenmiş firmalar, yetki belgeleri kapsamında gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin yalnızca merkezi adreslerinin bulunduğu il sınırları içinde şube açabilecektir. En fazla 3 taşıtla faaliyet göstermek üzere adına P1 yetki belgesi düzenlenmiş firmalar, yetki belgelerinde belirtilen adresleri haricinde faaliyette bulunamayacaktır.
• Yönetmelik kapsamında adına M1 yetki belgesi düzenlenenler P1; M2 yetki belgesi düzenlenenler ise P2 yetki belgesi kapsamında faaliyette bulunabilecektir.

III. P Türü Yetki Belgesi Kapsamında Kullanılabilecek Taşıtlar

• Yönetmelik’e P1 ve P2 yetki belgeleri kapsamında kullanılabilecek taşıtların sayısına, cinsine, yaşına ve niteliğine ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Buna göre;
  • P1 yetki belgesi için sağlanması gereken asgari kapasite hesabında, finansal kiralama sözleşmesi veya uzun süreli kiralama sözleşmesi yoluyla temin edilen taşıtlar da dikkate alınacaktır.
  • P1 veya P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek motosiklet veya moped cinsi taşıtlarda taşıma kutusu bulunması halinde, ilgili taşıma kutuları Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Yurtiçi Ayrım ve Sevk Sistemi Usul ve Esaslar’a uygun ve araç tescil kayıtlarına işlenmiş olacaktır.
  • P1 ve P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek otomobil cinsi taşıtlar asgari kapasite hesabında dikkate alınmayacaktır.
  • P1 ve P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek kamyonet cinsi taşıtlardan asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda taşıtlar ilk başvuru ve faaliyet süresince 20 yaşından büyük olamayacaktır.
  • P1 veya P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek motosiklet veya moped cinsi taşıtlar 10 yaşından büyük olamayacaktır. Bununla birlikte 15 Kasım 2025 tarihine kadar P1 veya P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek motosiklet veya moped cinsi taşıtlar için azami yaş şartı yetki belgesinin ilk yenileme tarihine kadar 15 olarak uygulanacaktır.
  • P1 ve P2 yetki belgeleri eki taşıt belgelerine, ticari veya hususi motosiklet veya moped veya ticari kamyonet veya ticari otomobiller kaydedilebilecektir. P1 yetki belgesi eki taşıt belgesine özmal taşıt sayısının 2 katını, P2 yetki belgesi eki taşıt belgesine ise özmal taşıt sayısının 10 katını geçmemek üzere sözleşmeli taşıtlar kaydedilebilecektir. P1 yetki belgesi eki taşıt belgesine sözleşmeli kamyonet veya otomobil, P2 yetki belgesi eki taşıt belgesine sözleşmeli otomobil kaydedilemeyecektir. En fazla 3 taşıtla faaliyet göstermek üzere P1 yetki belgesi olanların P1 yetki belgesi eki taşıt belgelerine; finansal kiralama sözleşmesi veya uzun süreli kiralama sözleşmesi yoluyla temin edilen taşıtlar hariç olmak üzere ayrıca sözleşmeli taşıtlar kaydedilemeyecektir.

IV. Kuryelere İlişkin Şartlar ve Yükümlülükler

• Yönetmelik uyarınca belirli suçlardan hüküm giymiş kişilerin kurye olamayacaktır. Buna göre kuryelerin; devletin güvenliğine karşı suçlar, hırsızlık dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma veya kaçakçılık suçları ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı İkinci Kısmı ile “Topluma Karşı Suçlar” başlıklı Üçüncü Kısmı’nda hüküm altına alınan belirli suçlardan adli sicil kayıtlarının bulunmamaları aranacaktır. Kurye faaliyet belgesine sahip olmadan çalışan veya belgesiz kuryeyi/kuryeleri faaliyetleri için çalıştıran P1 veya P2 yetki belgesi sahiplerine her bir kurye için ayrı ayrı olmak üzere 3 uyarma; belirtilen suçlardan adli sicil kaydı bulunan kurye/kuryeler ile bu kuryeyi/kuryeleri çalıştıran yetki belgesi sahiplerine her bir kurye için ayrı ayrı olmak üzere 16.420 TL idari para cezası uygulanacaktır. Söz konusu idari para cezasının, yakın zamanda değişikliğe gidilmesi beklenen Karayolu Taşıma Kanunu uyarınca 17.000 TL’den 170.000 TL’ye kadar uygulanabilmesi öngörülmektedir.
• Kuryelerin 1 yıl içerisinde kurye faaliyet belgesine (SRC- Moto Kurye SRC – Kurye Faaliyet Belgesi) sahip olmaları gerekecektir.
• Hizmet alan ve verenlerin menfaatlerinin korunması amacıyla P1 ve P2 yetki belgesi sahipleri; (i) teslimi mümkün olmayan adreslere teslim etmek üzere kurye gönderisi kabulü yapamayacak, (ii)  teslim aldıkları kurye gönderisini taşıma süresi taahhüdünde bulunmadan makul bir sürede alıcısına ulaştıracak, (iii) herhangi bir nedenle kurye gönderisini alıcısına teslim edememesi halinde, alıcısına teslim edemediği kurye gönderisini aynı süre içinde göndericisine geri götürecek, (iv) taşıdıkları kurye gönderisinin alıcısına tesliminde alıcının talebi ve gönderinin alıcı/gönderici tarafından açılmasının kabulü taleplerini yerine getirecek, (v) taşıdıkları kurye gönderisinin bozulabilir gıda olması durumunda gerekli tedbirleri alacak, (vi) alıcının talebi üzerine teslimat saat aralığı, temassız teslimat veya üçüncü kişilere teslimat gibi hizmetleri sağlayacak ve (vii) satılması, sevk edilmesi ve ticareti yasaklanmış olan eşyayı taşıyamayacaktır.
• P1 ve P2 yetki belgesi sahipleri çalıştırdıkları kuryelere ilgili mevzuata uygun olarak koruyucu ekipman sağlayacak ve kullanılmasını takip edecektir. P1 ve P2 yetki belgesi sahipleri koruyucu ekipmanlar içerisinde yer alan reflektif yelek ve kask üzerine “KURYE” ibaresi ile firmalarının U-Net numaralarını görünebilecek şekilde yazdıracaktır.
• P1 ve P2 yetki belgesi sahipleri, yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlerini yürüten her bir kuryeyi, kurye listesine kaydedecektir.

V. P Türü Yetki Belgesi Sahiplerinin Diğer Yükümlülükleri

• Tüzel kişiliği olan P1 yetki belgesi sahipleri; en az birer adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip veya bu nitelikleri haiz kişiyi istihdam edecektir.

B. S Türü Yetki Belgesi

I. S Türü Yetki Belgesi Tanımı

• Yönetmelik kapsamına ticari amaçla yurtiçi servis taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilmek üzere S türü yetki belgesi dahil edilmiştir.

II. S Türü Yetkilendirmesi

• S yetki belgesi için başvuranların; (i) en az 1 adet özmal otobüsle asgari kapasiteye, (ii) tüzel kişi ise 100.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine, (iii) servis hizmeti sağlanacak yer/firma/kurum/kuruluş/gerçek kişilerden oluşan topluluk ile yapılmış sözleşmeye/sözleşmelere sahip olması gerecektir. En fazla 3 adet özmal otobüsle faaliyet göstermek üzere S yetki belgesi almak için başvuran gerçek veya tüzel kişiler bakımından Bakanlık’a yazılı müracaat üzerine (i) en az bir adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olma veya bu nitelikleri haiz bir kişiyi istihdam etme şartı aranmayacak ve (ii) yetki belgesi ücretinde %95 indirim uygulanacaktır.

III. S Türü Yetki Belgesi Kapsamında Kullanılabilecek Taşıtlar

• Yönetmelik’e S yetki belgesi kapsamında kullanılabilecek taşıtların sayısına, cinsine, yaşına ve niteliğine ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Buna göre;
  • S yetki belgesi eki taşıt belgelerine ilave edilecek taşıtlar haricinde yetki belgesi eki taşıt belgesine kaydedilecek taşıtların, taşıt tescil belgesindeki kullanım amaçlarının, yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunmak üzere kaydedilecek taşıtlarda yolcu nakli; eşya taşımacılığı faaliyetinde bulunmak üzere kaydedilecek taşıtlarda yük nakli olarak tescil edilmesi gerekecektir.
  • S yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı taşıtlar, taşıt kartı üzerinde belirtilmemiş kuruluş veya gerçek kişilerden oluşan topluluğun servis faaliyetleri için kullanılamayacaktır.
  • S yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı her bir taşıtla en fazla 3 farklı kuruluşun servis faaliyeti gerçekleştirilebilecektir.
  • S yetki belgesi eki taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlarını, taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi kapsamı dışında ve/veya yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri için kullandıran yetki belgesi sahiplerine 50 uyarma verilecektir. Bir takvim yılı içerisinde 10 defa uyarma düzenlenmesi ve bu uyarmaların tebliğ edilmesi halinde, ilgili yetki belgesi iptal edilecektir.
  • S yetki belgesi eki taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlar, taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi kapsamı dışında ve/veya yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri için kullanılamayacaktır.
  • S yetki belgesi eki taşıt belgesine en fazla 100 adet özmal otobüs kaydedilebilecektir. S yetki belgesi eki taşıt belgelerine, özmal otobüs cinsi taşıt sayısının yarısını geçmemek üzere sözleşmeli otobüs cinsi taşıtlar kaydedilebilecektir. Ancak, en fazla 3 adet özmal otobüsle faaliyet göstermek üzere yetkilendirilen tüzel kişilerin S yetki belgesi eki taşıt belgesine sözleşmeli taşıt ilave edilmeyecektir.
  • Yetki belgeleri eki taşıt belgelerine tahditli plakalı taşıtlar kaydedilemeyecektir. Ancak, S yetki belgesi eki taşıt belgelerine ilave edilmek istenilen tahditli taşıtlarla ilgili olarak; tahdit şerhini koyan Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezleri (“UKOME“) veya il trafik komisyonları tarafından, söz konusu taşıtların Yönetmelik kapsamında kullanılabileceğine ve bu kullanımın ulaşım planları, programları ve ihtiyaç analizi sonucu belirlenen toplu taşıma ihtiyacını olumsuz etkilemeyeceğine ilişkin gerekçeli karar alınması halinde, karar alınan taşıtlara tahditli plakalı taşıtlar kaydedilebilecektir.

IV. S Türü Yetki Belgesi Sahiplerinin Diğer Yükümlülükleri

• Tüzel kişiliği olan S yetki belgesi sahipleri; en az bir adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip veya bu nitelikleri haiz kişiyi istihdam edecektir.

C. Diğer Değişiklikler

• Yönetmelik’e, yolcu taşımacılığında kaydettirilebilecek taşıtlar, kadın şoför istihdamı, takograf kullanımı ve servis taşımacılığı alanlarında yeni düzenlemeler getirilmiştir.

Sonuç
Başta kurye işletmeciliğinin mevzuat kapsamına dahil edilerek motokurye faaliyetleri bakımından denetlenebilir ve güvenli bir sistemin oluşturulması olmak üzere Yönetmelik’e, kara yolu taşımacılığına ilişkin önemli yenilikler getirilmiştir. Bu kapsamda sektördeki paydaşlar, söz konusu Değişiklikler’i inceleyerek kendileri bakımından öngörülen yükümlülüklere uygun hareket etmeli ve mevzuat hükümlerine uyumluluğun sağlanması amacıyla gerekli adımları atmalıdır.